Thuê hay mua nhà để an cư lạc nghiệp?

Thay đổi thói quen

Công ty Quản lý bất động sản CBRE Việt Nam vừa đưa ra một nghiên cứu khá thú vị về chủ đề “Nên mua nhà hay thuê nhà?”. Theo CBRE Việt Nam, dân số Việt Nam hiện khoảng 90 triệu người, trong đó dân thành thị chiếm 32,5%. Công ty này đánh giá, tại các thành phố lớn như Hà Nội và TPHCM – những trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội và là những thành phố có tốc độ đô thị hóa cao trên cả nước, thu hút rất nhiều người lao động đủ mọi ngành nghề thì nhu cầu về nhà ở là rất lớn.

Theo quan niệm truyền thống từ trước đến nay, người Việt Nam luôn thích được ở trong những căn nhà thuộc sở hữu riêng của mình vì điều này đem lại cho chủ nhà những tiện nghi nhất định như sự độc lập, sự riêng tư… Ngoài ra, đối với nhiều người việc sở hữu một căn nhà còn là niềm tự hào trước người thân, bạn bè. Thêm nữa, việc sở hữu nhà cũng giúp chủ nhân gắn bó hơn với xóm giềng, với cộng đồng dân cư xung quanh, một điều quan trọng trong văn hóa, lối sống của người Việt Nam.

Một chung cư vừa bán vừa cho thuê căn hộ ở ngoại thành TPHCM.

Ngược lại, việc thuê nhà thường ít được ưa chuộng hơn vì đây là phương án dành cho những ai không đủ khả năng tài chính để hiện thực hóa ước mơ có được một căn nhà riêng và phần lớn rơi vào trường hợp những người từ các địa phương khác đến những thành phố lớn để làm việc, sinh sống. Tại nhiều đô thị hiện nay, thuê nhà thường gắn liền với sự thiếu an toàn, bất ổn vì chủ nhà có thể ép người thuê phải chuyển đi khi họ muốn lấy lại tài sản hoặc tăng giá cho thuê một cách vô lý. Ngoài ra, người thuê nhà phải tuân thủ theo những quy định của chủ nhà như giờ giấc ra vào, không được nuôi thú cảnh, chim cảnh, hạn chế việc đưa bạn bè đến nhà chơi… dẫn đến cuộc sống của người thuê nhà không mấy thoải mái, tự do. Và tất nhiên là khách thuê cũng không thể thế chấp căn hộ đang thuê cho các khoản vay tài chính của mình, nếu phát sinh.

Theo ghi nhận, tại TPHCM tiền thuê một căn hộ có diện tích vừa phải, chừng 50-60 m2 dao động trong khoảng 4-10 triệu đồng/tháng, tùy vào địa bàn của chung cư gần hay xa khu vực trung tâm. Nếu mua một căn hộ có cùng diện tích, giá khoảng trên dưới 700 triệu đồng thì khách hàng phải có 200-300 triệu đồng để trả trước cho chủ đầu tư. Phần còn lại, nếu khách hàng vay ngân hàng để trả thì phải thanh toán 7-8 triệu đồng/tháng, cả gốc lẫn lãi. Từ đó, nhiều người chưa có khoản tiền để trả trước cho chủ đầu tư sẽ chọn cách thuê nhà để ở.

Khách hàng đang tham khảo thông tin một chung cư tại triển lãm về nhà đất.

Chị Trần Thị Châu, 28 tuổi, nhân viên PR cho một công ty tại quận 1, TPHCM đang thuê căn hộ tại một chung cư trên đường Điện Biên Phủ, quận Bình Thạnh với giá 6 triệu đồng/tháng. Chị Châu đã thuê căn hộ này được gần hai năm nay và dự định cuối năm sẽ kết hôn. Chị cho hay, sở dĩ chị không mua hẳn một căn hộ để ở là vì chưa đủ tiền và chị dự định sau khi kết hôn thì hai vợ chồng sẽ dành dụm để mua trọn một căn, không phải mua trả góp. Cũng như chị Châu, nhiều bạn trẻ mới ra trường, có công việc và thu nhập khá tại TPHCM cũng chọn việc thuê chung cư tại các khu vực gần trung tâm để thuận tiện cho việc đi làm.

Ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM, cho rằng trong thời điểm hiện tại, việc thuê hay mua nhà đều mang lại lợi ích cho khách hàng vì giá nhà đang có xu hướng giảm. Tùy vào điều kiện tài chính của mình mà khách hàng cân đối khả năng chi trả và quyết định hình thức thuê, mua hợp lý nhất.

Cân nhắc tài chính

Ông Marc Towsend, Giám đốc điều hành Công ty CBRE Việt Nam, cho rằng nhìn chung, thị trường bất động sản Việt Nam đang ở giai đoạn phát triển mới. Tuy nhiên, giá nhà tại Việt Nam vẫn cao hơn so với mức thu nhập trung bình của người dân, ngay cả khi nguồn cung của thị trường đang dồi dào. Hiện tại, xuất hiện một số người trẻ thích sống độc lập, có khả năng tài chính tốt, có thể mua một căn hộ đầu tiên với giá trị vừa phải. Trong khi đó, giá nhà đất và chi phí vay mua nhà khá cao đã hạn chế khả năng thanh toán của người muốn mua nhà. Vì vậy, họ dần chuyển sang thuê thay vì mua và xu hướng thuê nhà đang dần trở nên phổ biến ở các thành phố có tốc độ đô thị hóa cao khi nhiều người trẻ muốn có một ngôi nhà gần nơi làm việc hoặc ở các khu trung tâm, gần các địa điểm giải trí, mua sắm.

Nhân viên một dự án bất động sản đang tư vấn cho khách hàng.

Trên thực tế, các chủ đầu tư vẫn khuyến khích khách hàng mua nhà hơn là bỏ tiền để thuê. Một giám đốc công ty kinh doanh địa ốc cho rằng, nếu thuê nhà thì sau nhiều năm, khách hàng vẫn “trắng tay” trong khi chi phí thuê nhà đó hoàn toàn có thể tiết kiệm để mua nhà trả góp. Tuy vậy, khi bài toán đặt ra là khách hàng trẻ, thu nhập trung bình khoảng 10 triệu đồng/tháng và chưa có được một món tiền lớn nhất định để chuẩn bị cho việc mua nhà thì việc thuê nhà trong thời gian đầu là hợp lý. “Bạn trẻ nên tìm thuê nhà trọ, hoặc thuê những căn hộ với diện tích nhỏ, chừng 30 m2 để có thời gian và điều kiện tích lũy tài chính cho việc mua nhà trong tương lai”, ông Nguyễn Văn Đực, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TPHCM khuyên.

Không giống như thị trường phát triển ở Mỹ và các nước châu Âu, nơi lãi suất tương đối ổn định và chi phí tài chính hợp lý thì chi phí tài chính ở Việt Nam là khá cao và nhiều biến động. Trong năm 2011, lãi suất ngân hàng cho vay để mua nhà thậm chí ở mức 20%/năm, các năm còn lại cũng phổ biến ở mức 10-15%/năm.

Từ đó, ông Đực phân tích, nếu chỉ nhìn thấy cái lợi trước mắt thì việc đi thuê nhà sẽ có lợi hơn, vì khách hàng không phải đau đầu tính đến số tiền đặt cọc và trả trước cho chủ đầu tư, không phải lo ngại về sự biến động của lãi suất ngân hàng… Tuy nhiên, về lâu dài thì ai cũng muốn sở hữu một căn nhà; do đó, mỗi người, đặc biệt là các bạn trẻ cần lập một kế hoạch dài hạn để mua nhà. Nếu tiết kiệm mỗi tháng một số tiền nhất định cho kế hoạch này, đồng thời có sự giúp sức của gia đình và người bạn đời trong tương lai thì việc có được một ngôi nhà để ở là không khó, theo ông Đực.

Một nghiên cứu từ trang web khảo sát lương toàn cầu averagesalarysurvey.com với 500 người lao động có trình độ tại Hà Nội và TPHCM trong hai năm (2013-2014) cho thấy, thu nhập của nhóm này cao hơn mức trung bình của thành phố và của cả nước. Giả sử tỷ lệ tiết kiệm cho năm đầu tiên là 10% và tỷ lệ này tăng lên hàng năm, có tính đến mức tăng trưởng thu nhập, đồng thời các hộ gia đình bao gồm một cặp vợ chồng đều làm việc.

Từ đó cho thấy, sau bảy năm làm việc, các gia đình trẻ có một khoản tiền tiết kiệm đủ để mua được một căn nhà riêng. Theo nghiên cứu này, trong thời gian đó, họ có thể tiết kiệm đến 800 triệu đồng. Nếu xét đến việc mua một căn nhà hạng trung có giá khoảng 1,6 tỉ đồng thì khoản tiết kiệm trên đã có thể trả được 50% giá trị căn hộ. Số tiền còn lại họ có thể vay từ ngân hàng, bạn bè hoặc được hỗ trợ từ gia đình. Nếu nhận được những sự hỗ trợ trên thì họ có thể sở hữu được căn nhà sớm hơn.

Tùng Lê